Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – ponad 2,2  miliardów euro dla Śląska

Jednym z największych wyzwań mijającej kadencji były prace na rzecz wykorzystania  Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla 5 regionów górniczych w wysokości ponad 3,8 mld euro. Dużą rolę  w uruchomieniu tego funduszu odegrał prof. Jerzy Buzek.
Te środki pochodzące z Unii Europejskiej mają stanowić wsparcie dla regionów węglowych w procesie  transformacji. Najwięcej, bo ponad  2,2 miliarda będziemy mogli wykorzystać tu, na Śląsku.

Dla sprawnego monitorowania przebiegu tego procesu została powołana specjalna Podkomisja stała ds. Sprawiedliwej Transformacji, której pracami kieruje poseł Krzysztof Gadowski.

Cały Śląsk, a szczególnie wszystkie gminy górnicze stoją  u progu dużych wyzwań tzw. sprawiedliwej transformacji. Procesie odchodzenia od wydobycia i zużycia węgla z uwzględnieniem potrzeb i obaw społeczności lokalnych. W naszym regionie wiąże się z likwidacją kopalń i stworzeniem warunków do rozwoju alternatywnych sektorów gospodarki, inwestycji w nowe gałęzie przemysłu i odnawialne źródła energii.  Celem sprawiedliwej transformacji jest przeprowadzenie zmian w taki sposób, aby pracownicy nie zostali poszkodowani oraz aby zapewnić im alternatywne miejsca pracy. 

Kierując pracami tej podkomisji wielokrotnie włączałem do współpracy marszałka woj. śląskiego, jego współpracowników, prezydentów, burmistrzów i wójtów z naszego regionu.  Nie tylko w tedy, kiedy pojawiało się zagrożenie utraty  tych środków w wyniku planowania budowy nowych kopalń, ale rówież przy usuwaniu barier legislacyjnych związanych z zdobyciem tych funduszy.  W wyniku tej współpracy odbyło się również wyjazdowe posiedzenie podkomisji w Jastrzębiu-Zdroju. W obecności ministra odpowiedzialnego za górnictwo oraz przedstawicieli innych ministerstw, przedstawicieli Spółki Restrukturyzacji Kopalń, Jastrzębskiej Spółki Węglowej, KSSE omówiony został problem zagospodarowania terenów pokopalnianych na przykładzie likwidowanej  kopalni JAS-MOS , czy trudności z  przejmowaniem tych terenów przez gminy.

Komisja  na swoich posiedzeniach gościła również marszałków i ich przedstawicieli z regionów górniczych dyskutując m.in.  nad przebiegiem pracy związanych z przygotowaniem Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji będących podstawą do sięgnięcia po  środki z funduszu. Ostatnio dyskutowaliśmy już o  ogłoszeniu i planowanym naborze dla projektów współfinasowanych z FST w 2023 roku.  

Aktywnie uczestniczę w pracach Sejmiku Województwa Śląskiego dotyczących FST. Zostałem również zaproszony do udział w posiedzeniach Regionalnej Rady ds. Sprawiedliwej Transformacji Województwa Śląskiego jako obserwator. 

Aktywnie uczestniczyłem w spotkaniach roboczych dotyczących przygotowania przez  Stowarzyszenia Gmin Górniczych w Polsce projektu ustawy gwarantującego pełnienie przez gminy kluczowej roli, jaką jest ustalenie kierunków zagospodarowania terenów pogórniczych.  Zapewnienie im udziałów w tworzeniu koncepcji, projektów, kierunków zagospodarowania terenów likwidowanych kopalń oraz zapewnienie im uzyskania własności tych terenów.

Z mojej inicjatywy w programie Platformy Obywatelskiej ogłoszonym przez Donalda Tuska na Śląsku, znalazło się zobowiązanie przekazania gruntów ze Spółki Restrukturyzacji Kopalń dla samorządów. Aktualnie  kończymy prace nad tym projektem ustawy.